انواع نقشه‌های ساختمانی

انواع نقشه‌های ساختمانی بخش مهمی از روند ساخت و ساز را تشکیل می‌دهند. آنها نحوه ساخت بنا را با جزئیات فراوان به تصویر می‌کشند تا بتوان نسبت به آنچه هنوز ساخته نشده است، چشم اندازی روشنی داشت. اما بگذارید ابتدا این واقعیت را درک کنیم که انواع نقشه‌های ساختمانی برای اهداف متفاوتی تهیه می‌شوند. نقشه‌ها ممکن است برای یک آسمان خراش و یا اصلاً یک پروژه مسکونی چهار طبقه طراحی شوند، اما اغلب ساختمان‌ها دارای نقشه‌های مشابهی هستند. پس بیایید در مورد انواع نقشه‌های ساختمانی بیشتر بدانیم؛ با کلینیک مشاوره صنعت ساختمان همراه باشید.

نقشه ساختمانی چیست؟

نقشه ساخت و ساز یک تصویر ایستا از عناصر، نمادها، ابعاد، اشکال و موارد دیگر است که بر روی کاغذ و یا به شکل دیجیتالی (در کامپیوتر) طراحی می‌شود. درحقیقت، نقشه نماینده بنایی است که هنوز ساخته نشده است. ترسیم و تأیید یک نقشه نیاز به بررسی، توجیهات و اصلاحات در مراحل مختلف دارد.

نقشه‌های ساختمانی باید با دقت بالایی طراحی شوند و بتوانند هر قسمت از ساختمان به وضوح نشان دهند (بدون ابهام باشند). بنابراین، هر جنبه از ساختمان باید در نقشه مورد استفاده قرا گرفته و در طی مراحل ساخت نمایان شود. نقشه‌های ساختمانی توسط تیم طراحی و مهندسین (معماری و سازه) انجام می‌شوند که باید مطابق با ضوابط و الزامات ساختمان سازی و مقررات ملی باشند.

انواع نقشه‌های ساختمانی

در زیر یک به یک در مورد انواع نقشه‌های ساخت و ساز اشاره می‌کنیم:

نقشه معماری

این نقشه یک تصویر کامل از معماری ساختمان را نشان می‌دهد. این نقشه موقعیت ساختمان را توضیح می‌دهد و همچنین ذکر می‌کند که قسمت‌های مختلف ساختمان در کجا باید قرار گیرند. این نقشه خود به تنهایی به انواع مختلفی اعم از سایت پلان، پلان طبقات، نقشه مقاطع و نقشه‌هایی که جنبه‌های فنی ساختمان هستند که جزئیات بنا را در خود جای داده‌اند. نقشه‌های معماری توسط مهندسین معمار (آرشیتکت) برای اهداف مختلف در سه فاز شامل فاز صفر معماری، فاز یک معماری و فاز دو معماری طراحی می‌شوند.

نقشه سازه

از جمله انواع نقشه های ساختمانی که به روشنی اهداف  اجرایی و فنی را توصیف می‌کند، پلان‌های سازه است. همه چیز در مورد سازه مانند مقاومت آن در قسمت‌های مختلف سازه، قرار گیری عناصر (فونداسیون، ستون، تیر و موارد دیگر)، اندازه و تعداد آرماتورها، نوع متریال ساخت سایر موارد را نشان می‌دهد. نقشه‌های سازه شامل کلیه جزئیات اجرایی ساختمان است که به نیروهای فعال در پروژه در مورد نحوه چگونگی ساخت کمک شایانی می‌کنند. نقشه‌های استراکچر نخست بر طبق نقشه‌های معماری تعریف می‌شوند و سپس توسط مهندسین عمران و با استفاده از نرم افزار، آنالیز و طراحی می‌شوند.

نقشه تأسیسات مکانیکی

این نوع نقشه، محل لوله کشی و تجهیزات لوله کشی آب و فاضلاب را نشان می‌دهد. همچنین نحوه اتصال هر نوع از لوازم جانبی را نیز نمایش می‌دهد. نقشه‌های تأسیسات مکانیکی به تکنسین ها و عوامل اجرایی کمک می‌کنند تا نحوه سیستم لوله کشی ساختمان را درک کرده و بتوانند برحسب آنها نیازهای اجرایی را برآورد کنند. این نقشه‌ها همچنین شامل پلان‌های سیستم آبرسانی، سیستم زهکشی، سیستم آب باران، تهویه مطبوع، سیستم HVAC و کانال کشی نیز می‌شوند. نقشه های مکانیکال توسط مهندسین تأسیسات، آنالیز و طراحی می‌شوند.

نقشه تأسیسات الکتریکی

یکی از انواع نقشه‌های ساختمان مربوط به سیستم الکتریکی ساختمان می‌شود. این نوعی از نقشه، محل قرارگیری و اطلاعات سیم کشی برق، ایستگاه‌های فرعی و تجهیزاتی که قرار است در فرآیند اجرا نصب شوند را شرح می‌ده. این نقشه اطلاعاتی را در مورد روشنایی، قدرت و ارتباطات الکتریکی بین فضاهای مختلف را برای عوامل اجرایی آشکار می‌کند. نقشه‌های الکتریکال توسط مهندسین برق و قدرت آنالیز و طراحی می‌شوند.

کلام آخر

نقشه‌های ساختمانی در کل چرخه فرآیند یک ساختمان، اهمیت بسیاری دارند. همراه با مشخصات فنی، آنها امکان برقراری ارتباط مؤثر، اجرای الزامات شهرسازی و نحوه اجرای صحیح ساختمان را برآورده می‌کنند. هنگامی که ساختمان‌ در حال بهره برداری است، نقشه‌ها می‌توانند برای فعالیت‌های تعمیر و نگهداری یا ارتقاء سیستم‌های ساختاری بسیار مفید باشند. به هر روی، در طول روند تهیه نقشه‌ها، فقط باید اطمینان حاصل کرد که پلان‌ها پس از هر گونه تغییر، به روزرسانی شوند.