چک های برگشتی افزایش یافت

تازه‌ترین آمارهای منتشرشده از سوی بانک مرکزی حاکی از آن است که آمار چک‌های برگشتی در دی‌ماه از نظر تعداد افزایشی بوده، اما از نظر مبلغ بر مدار کاهشی حرکت کرده است.

 دنیای اقتصاد نوشت: بر این اساس، تعداد چک‌های برگشتی از سطح ۷.۹درصدی آبان‌ماه به ۸.۴درصد در دی‌ماه رسیده است. از آن سو مبلغ چک‌های برگشتی نیز از ۱۲.۵درصد در آذر به ۱۱.۸درصد در دی‌ماه رسیده است. در سال جاری، آمار چک‌های برگشتی، چه از نظر مبلغ و چه از نظر تعداد، روند یکسانی را پشت سر نگذاشته است اما به طور کلی تحت تاثیر عوامل مهمی چون سیاست کنترل رشد ترازنامه بانک‌ها قرار داشته است.

چک به عنوان یکی از ابزارهای شناخته‌شده و معتبر در نظام پرداخت، نقش قابل‌توجهی در تسویه مبادلات خرد و کلان ایفا می‌کند. طی دو دهه اخیر به دلیل گسترش ابزار تجهیزات پرداخت الکترونیکی و توسعه سامانه‌های پرداخت جدید، تراکنش‌های بانکی به سمت استفاده از سامانه‌ها و ابزارهای الکترونیکی رفته است و به مرور زمان این ابزارهای جدید جایگزین ابزارهای سنتی مانند اسکناس و چک شد. با این وجود نقش کلیدی و اهمیت کارکرد و امتیاز چک، علی‌الخصوص جایگاه اعتباری آن در مبادلات، باعث شده این ابزار همچنان از مهم‌ترین ابزارهای نظام پرداخت کشور به شمار رود.

بانک مرکزی به صورت ماهانه با انتشار آمار چک‌های مبادله‌شده در سطح کشور، وضعیت کلی استفاده از این ابزار مالی را ارائه می‌کند. این نهاد مرجع با انتشار تازه‌ترین آمار چک در دی‌ماه، این اطلاعات را به‌روز کرد. براساس آمار چک‌های مبادله‌ای در دی‌ماه سال ۱۴۰۲، بیش از ۸میلیون و ۱۰۰هزار فقره چک به ارزشی بالغ بر ۵۵۴هزار میلیارد تومان مبادله‌ شد که نسبت به ماه قبل از نظر تعداد، ۲٫۴درصد و از نظر مبلغ ۵٫۴درصد افزایش را نشان می‌دهد. از این مقدار بیش از ۷٫۴میلیون فقره چک به ارزش ۴۸۸هزار میلیارد تومان وصول شده است. از سوی دیگر، در کل کشور معادل ۶۸۵هزار فقره چک به ارزشی حدود ۶۵هزار میلیارد تومان برگشت داده شده است.

آمارهای منتشر‌شده از سوی بانک مرکزی از دو روند متفاوت در چک حکایت دارد. بر این اساس، در‌حالی‌که نسبت تعداد چک‌های برگشتی روند افزایشی به خود گرفته است، نسبت مبلغ چک‌‌های برگشتی روندی کاهشی به خود گرفت. بر این اساس، سطح چک‌های برگشتی از نظر تعداد به ۸٫۴درصد و از نظر مبلغ به ۱۱٫۸درصد کل چک‌های سررسیدشده در این ماه رسیده است. این در حالی است که نسبت تعداد چک‌های برگشتی در آبان‌ماه ۷٫۹درصد و نسبت مبلغ چک‌های برگشتی در آذرماه ۱۲٫۵درصد به ثبت رسیده بود. به عبارت دیگر، سطح چک‌های برگشتی، از نظر تعداد افزایشی و از نظر مبلغ کاهشی شده است.

به طور کلی در ماه‌های اخیر سایه سیاست کنترل ترازنامه بر وضعیت چک‌های برگشتی سنگینی می‌کند و این مساله در افزایش میانگین نسبت مبلغ چک‌های برگشتی در سال ۱۴۰۲ کاملا محسوس است. با‌این‌حال در ماه‌های اخیر، این دو نسبت روند مشخصی نداشته‌اند و به همین خاطر نمی‌توان اظهار نظر دقیقی نسبت به رفتار آنها داشت.

یکی از شاخص‌هایی که بانک مرکزی در انتشار گزارش چک به آنها توجه می‌کند و داده‌های آن را منتشر می‌سازد، تصویر استانی چک در کشور است. در دی‌ماه، بیشترین نسبت تعداد چک‌های برگشتی به کل چک‌های مبادله‌ای در استان‌ها، به‌ترتیب به استان‌های کهگیلویه و بویراحمد با ۱۲٫۷درصد، کردستان با ۱۱٫۲درصد و اردبیل با ۱۰٫۶درصد اختصاص یافته است و استان‌های گیلان با ۶٫۹درصد، قم با ۷٫۱درصد و کرمانشاه با ۷٫۳درصد پایین‌ترین نسبت تعداد چک‌های برگشتی به کل تعداد چک‌های مبادله‌شده در استان را به خود اختصاص داده‌اند.

همچنین در دی‌ماه، در میان استان‌های کشور، بیشترین نسبت ارزش چک‌های برگشتی به کل ارزش چک‌های مبادله‌شده در استان، به‌ترتیب به استان‌های کردستان با ۱۷٫۳درصد، اردبیل و کهگیلویه و بویراحمد هر‌کدام با ۱۶٫۷درصد و یزد با ۱۶درصد اختصاص یافته است و استان‌های زنجان با ۱۰درصد، خوزستان با ۱۰٫۲درصد و البرز با ۱۰٫۵درصد کمترین نسبت ارزش چک‌های برگشتی به کل ارزش چک‌های مبادله‌شده در استان را به خود اختصاص داده‌اند.