گسل در سود و زیان بانک‌ها

صورت‌های مالی ۶ ماهه بانک‌های بورسی نشان می‌دهد که سود ۶ ماهه این بانک‌ها در شهریور سال‌جاری نسبت به شهریور سال گذشته رشد ۳۶ درصدی داشته است. در این بین پنج‌بانک از ۱۸ بانک بررسی‌شده زیانده بوده، بانک رسالت تغییر خاصی نداشته و باقی بانک‌ها رشد سود را تجربه کرده‌‌‌اند.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که در بین بانک‌های زیانده، دو بانک با کاهش زیان نسبت به شهریور سال گذشته مواجه بوده و سه بانک دیگر رشد زیان را تجربه کرده‌اند. در میان بانک‌های سودده هم یک‌بانک با رشد تقریبا چهار برابری و سه بانک با رشد بیش از سه‌برابری در سود خالص دیده می‌شوند. در نتیجه این موضوع نشان می‌دهد که شکاف میان عملکرد بانک‌های کشور در حال افزایش است. به‌طور کلی بانک‌های بررسی‌شده در شهریور مجموعا حدود ۱۵‌هزار میلیارد تومان سود خالص ساخته‌اند.

سودسازی بانک‌ها چطور بوده است؟

بانک‌های کشور در شهریور سال‌جاری مجموعا ۱۵٫۱‌هزار میلیارد تومان سود ساخته‌‌‌اند که این موضوع با توجه به سود ۱۱‌هزار میلیارد تومانی شهریور سال گذشته نشان از آن دارد که سود صنعت بانکی در کشور با رشد حدود ۳۶درصدی همراه بوده است. در این بین بیشترین میزان رشد سود ۶ماهه را بانک صادرات تجربه کرده است. این بانک در شهریور سال‌جاری سود خالص ۵۹۱میلیارد تومانی را به ثبت رسانده که نسبت به رقم ۱۴۸میلیارد تومانی سال گذشته، نشان از رشد ۲۹۸درصدی این بانک در این سال دارد.

پس از بانک صادرات، بانک شهر در جایگاه بعدی قرار دارد. این بانک رشد ۲۳۲درصدی را در میزان سود خود تجربه کرده است. میزان سود این بانک در شهریور سال گذشته حدود ۲٫۹‌هزار میلیارد تومان بوده که در شهریور امسال به ۹٫۹‌هزار میلیارد تومان رسیده است. بانک تجارت در جایگاه بعدی قرار دارد. میزان سود خالص این بانک در شهریور سال گذشته ۱٫۳‌هزار میلیارد تومان بوده که در شهریور امسال این سود با رشد ۲۲۷درصدی به ۴٫۳‌هزار میلیارد تومان رسیده است.

بانک اقتصاد نوین چهارمین بانکی است که میزان سود آن بیش از سه‌برابر شده است. سود خالص این بانک در ۶ماهه منتهی به شهریور امسال حدود ۳‌هزار میلیارد تومان بوده که نسبت به سود ۹۴۷میلیارد تومانی در ۶ماه منتهی به شهریور سال گذشته، رشد ۲۲۶درصدی داشته است. بانک ملت به عنوان یکی از بزرگ‌ترین بانک‌های کشور، بیشترین میزان سود خالص ۶ماهه را داشته است. میزان سود این بانک در شهریور امسال حدود ۱۸٫۴هزار میلیارد تومان بوده و این درحالی است که سود ۶ماه سال گذشته این بانک، ۶٫۷‌هزار میلیارد تومان بوده که در نتیجه آن رشد ۱۷۳درصدی سود خالص را تجربه کرده است.

بیشترین میزان زیان خالص طی ۶ماه اخیر نیز برای بانک آینده بوده و این بانک رکوردهای عجیبی را به ثبت رسانده است. میزان زیان این بانک در شهریور سال گذشته حدود یک‌هزار میلیارد تومان بوده که در ۶ ماهه امسال به حدود ۲۶‌ هزار میلیارد تومان رسیده که بیانگر رشد حدود ۲۴۰۰ درصدی زیان این بانک است. همچنین زیان این بانک به ازای هر سهم ۱۶۴۸‌ هزار تومان بوده که این هم از رکوردهای این بانک در ۶ ماهه سال‌جاری محسوب می‌شود.

پس از این بانک، بانک‌دی بیشترین میزان زیان را ساخته است. زیان خالص این بانک با رشد ۱۳۶درصدی از ۲‌هزار میلیارد تومان به ۵٫۳‌هزار میلیارد تومان در دوره مورد بررسی رسیده است. در میان بانک‌های زیان‌‌‌ده، دو بانک ایران‌زمین و پارسیان با کاهش ۱۲ و ۲۶درصدی در زیان خود نسبت به سال گذشته مواجه بوده‌‌‌اند. بانک رسالت هم تقریبا تغییری را در میزان سود خالص خود تجربه نکرده است.

چه چیزی سود بانک‌ها را افزایش داده است؟

به‌طور کلی سود و زیان بانک‌ها به‌شدت تحت‌تاثیر سپرده‌‌‌ها و تسهیلات آنها قرار دارد؛ چراکه هزینه سود سپرده‌‌‌ها بخش بزرگی از صورت سود و زیان بانک را تشکیل داده و درآمد حاصل از تسهیلات نیز یکی از مهم‌ترین ارکان سود‌سازی در صورت مالی است. اما به نظر می‌رسد آنچه در رشد سودآوری بانک‌ها موثر بوده، کاهش میزان رشد سپرده‌‌‌ها و تسهیلات (که نتیجه سیاست‌‌‌ محدودیت ترازنامه بانکی است) و همچنین افزایش کارمزدها بوده است. با توجه به افزایش کارمزدهای بانک‌ها در سال‌جاری و اضافه شدن چند قلم جدید به خدمات مشمول کارمزد، می‌‌‌توان گفت که سودآوری بانک‌ها افزایش یافته است./ دنیای اقتصاد